4 Şubat 2015 Çarşamba

RİJKSMUSEUM – 3. BÖLÜM (VAN MOUR GALERİSİ)

Müzede biz, Türkleri yakından ilgilendiren bir bölüm var. Avrupa’nın önemli ressamlarından (Flaman asıllı Fransız) orientalist Van Mour’a ayrılan (1.3) numaralı galeride çok sayıda Osmanlı dönemi resimleri var.

Jean-Baptiste van Mour (9 Ocak 1671, Valenciennes, Flandre - 22 Ocak 1737, İstanbul)’ın babası marangozdur. J. Albert Gerin’den ders aldığı tahmin edilmekte. 1699’da Paris’e giderek Comte De Ferriol’un hizmetine girmiştir. Aynı yıl Ferriol İstanbul’a elçi atanınca Van Mour’u da yanında götürür. Van Mour, Ferriol’ün talimatıyla saray sahneleri, kıyafetler içinde Osmanlılar ve peyzajlar çizer. Van Mour, Ferriol ile birlikte Fransa’ya geri dönmez, diğer Fransız elçilerinin himayesinde kalarak ölene kadar İstanbul’da yaşar.
Sanatçı, bu dönemde Fransa Bahriye Nezareti'ne sunulmak üzere Fransa Elçisi Marquis de Bonnac'ın emriyle Türklerin balık tutma yöntemlerini gösteren bir seri tablo yapmıştır. Başka ülkelerin elçilerinin portre ve kabul töreni resmi siparişlerini de yerine getirmiştir. Venedik balyoslarının kabul törenlerini gösteren tabloların bir bölümü halen Beyoğlu'nda, İtalyan Başkonsolosluğu'nda bulunmaktadır.
1727'de İstanbul'a gelen Hollanda elçisi Cornelis Calkoen, Van Mour'un eserlerine büyük ilgi göstermiş ve topladığı eserler daha sonra koleksiyon olarak Amsterdam Devlet Müzesi'ne intikal etmiştir.
Van Mour 1725'te (bir Fransız sanatçısına ilk kez verilen) “Kralın Levant'taki Sürekli Ressamı” (Peintre Ordinaire du Roy en Levant) unvanıyla onurlandırıldı. Galata'da ölen Van Mour, Saint Benoit Kilisesi'nde defnedilmiştir.
Van Mour'un elçilerin sultanı ya da sadrazamı ziyaretlerini, görkemli geçit törenlerini, şölenleri, İstanbul limanını, Boğaziçi'nin birçok köşesini, süslenen, raks eden ya da hamamda yıkanan Türk kadınlarını, sema yapan Mevlevi dervişlerini konu aldığı resimleri çok tutuluyordu. Van Mour, Patrona Halil İsyanı'na (1730) da tanık oldu. Patrona Halil'i arkadaşlarıyla birlikte betimlediği resim (Amsterdam Devlet Müzesi) 18. yüzyıl Osmanlı tarihinin en ilginç belgelerinden biridir.
Sanatçının İstanbul'la ilgili eserlerinden bazıları “Sarraf”, “Rum Düğünü”, “Açık Havada Eğlenen Rumlar”, “Arnavut Askerlerinin Portresi”, “Patrona Halil”, “Çavuş”, “Padişah”, “Türk Düğünü”, “Mevlevi Dervişlerinin Yemeği” ve “Bentler” olarak sayılabilir.
Hollanda elçisi Cornelis Calkoen'in topladığı Van Mour eserleri, 1978'de İstanbul'da Atatürk Kültür Merkezi'nde sergilenmiştir. 2003 yılında da, Van Mour’un resimleri ile çağdaşı nakkaş Levnî’nin eserleri ‘Lale Devri İstanbuluna İki Özgün Bakış - Van Mour ve Levnî’ adıyla Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergilenmiştir.


(Ayrıntılı bilgi: Vikipedi)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder